احتمالا حداقل یک بار از خودتان پرسیده‌اید که به نسبت قدی که دارید، وزن ایده آل شما باید چقدر باشد؟ خب جواب این سوال همیشه خیلی آسان نیست و وزن ایده آل به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد، با ما همراه باشید تا با شناسایی فاکتورهای لازم راحت‌تر به وزن ایده آلتان برسید.
وزن ایده آل
همانطور که گفتیم، وزن ایده آل به فاکتورهای وابسته است، این فاکتورها به شرح زیر است:
- قد
- جنسیت
- ترکیب چربی و عضله
- سایز استخوان‌بندی
- سن
BMI محبوب ترین روش اندازه‌گیری وزن ایده آل
شاخص توده بدنی (Body Mass Index) یا BMI یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای اندازه‌گیری وزن ایده‌آل است. شما میتوانید به راحتی و با استفاده از وبسایت‌های مختلفی که به این منظور طراحی شده‌اند، شاخص توده بدنی خودتان را اندازه‌گیری کنید.
در صورتی که نتیجه بین 18.5 تا 24.9 باشد وزن شما نسبت به قدتان نرمال است اما در صورتی که نتیجه پائین‌تر از 18.5 باشد، شما دچار کمبود وزن هستید. نتیجه بین 25 تا 29.9 هم به این معنی است که شما اضافه وزن دارید و در صورتی که این عدد بیشتر از 30 باشد هم شما چاق شناخته می‌شود.
البته BMI همیشه دقیق نیست، زیرا فاکتورهایی مثل استخوان‌بندی و ترکیب عضله را در نظر نمی‌گیرد. برای مثال افراد مسن نسبت به افراد جوان‌تر میزان چربی بیشتری ذخیره می‌کنند و چربی بدن خانم‌ها نیز نسبت به آقایان بیشتر است. ورزشکارها نیز حجم عضله بیشتری دارند که ممکن است با اضافه وزن اشتباه گرفته شود.
روش‌های دیگر برای اندازه‌گیری وزن ایده آل
روش‌های زیادی برای اندازه‌گیری وزن ایده آل و اینکه وزن شما باید چقدر باشد وجود دارد که با هم برخی از آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
نسبت دور کمر به لگن، روشی برای آگاهی از وزن ایده آل
نسبت دور کمر به دور لگن شما چیزی است که با عنوان Waist-To-Hip Ratio (WHR) شناخته می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد که چه مقدار از وزن شما داخل قسمت پائین بدن یعنی کمر، لگن و باسن ذخیره شده است. پزشک شما بهتر می‌تواند این مقدار را محاسبه کند اما اگر قصد دارید خودتان این کار را انجام دهید، دستورالعمل‌های زیر را دنبال کنید:
- بایستید و به درستی نفس بکشید. سپس نفس خودتان را بیرون بدهید و دور کمر خودتان (کوچک‌ترین قسمت بالای ناف) را اندازه بگیرید. این عدد اندازه دور کمر شما را نشان می‌دهد.
- سپس بزرگترین قسمت لگن و باسن خودتان را اندازه‌گیری کنید.
- اندازه دور کمر خودتان را روی اندازه دور لگن خودتان تقسیم کنید تا به نسبت دور کمر و لگن خودتان برسید.
این ضریب برای خانم‌ها باید کمتر از 0.85 و برای آقایان کمتر از 0.9 باشد. در صورتی که WHR بیشتر از 1 باشد می‌تواند نشان‌دهنده‌ی افزایش خطر بیماری‌های قلبی و دیگر بیماری‌های مشابه هم برای آقایان و هم برای خانم‌ها باشد.
این متد نیز نقاط ضعف خودش را دارد. برای مثال در صورتی که خودتان قصد داشته باشید دور کمر و لگنتان را اندازه‌گیری کنید، معمولا نمی‌توانید به یک عدد دقیق برسید. همچنین در صورتی که یک لگن عضله‌ای داشته باشید، این اعداد ممکن است خیلی دقیق نباشند.
این متد برای برخی افراد نیز مناسب نیست. برای مثال کسانی که قدشان 1.52 سانتی‌متر است و یا کسانی که شاخص توده بدنی آن‌ها 35 یا بیشتر است و همچنین کودکان نمی‌توانند از این متد استفاده کنند.
نسبت دور کمر به قد
چربی انباشته شده دور قسمت‌های میانی بدن یکی از بزرگترین شاخص‌های سلامتی است. نسبت دور کمر به قد (WHtR) اغلب اوقات برای بررسی خطرات مربوط به بیماری‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای اندازه‌گیری مقدار WHtR باید اندازه دور کمر فرد موردنظر را بر قد وی تقسیم کنید. در صورتی که اندازه دور کمر نصف قد باشد، فرد مورد نظر یک فرد سالم شناخته می‌شود.
درصد چربی بدن
البته وزن تنها روش اندازه‌گیری چربی بدن نیست. بسته به سبک زندگی، رژیم غذایی و فعالیت‌هایی که دارید ترکیب بدن شما ممکن است متفاوت باشد. برای مثال بخش زیادی از بدن یک فرد ورزشکار از عضله تشکیل شده است و این موضوع ممکن است باعث شود او چاق‌تر به نظر برسد. به همین خاطر اندازه‌گیری درصد چربی بدن روش موثرتری برای محاسبه وزن ایده‌آل است.
میتوانید از پزشک خودتان بخواهید که درصد چربی بدنتان را محاسبه کند و یا از وبسایت‌هایی که به این منظور طراحی شده‌اند استفاده کنید. اندازه‌هایی که برای محاسبه درصد چربی بدن نیاز دارید عبارتند از قد، وزن، دور کمر و لگن، و همچنین دور مچ و بازو.
همچنین ابزارهای به خصوصی هم برای محاسبه این میزان وجود دارند. برای مثال برخی از مردم از یک وسیله به اسم کالیپر برای برداشتن چربی از قسمت‌هایی از بدن و محاسبه اندازه چربی استفاده می‌کنند اما دقیق‌ترین روش برای محاسبه درصد چربی بدن و وزن ایده آل استفاده از جابجایی آب است. در این روش باید داخل یک تانک آب قرار بگیرید و میزان جابجایی آب را اندازه‌گیری کنید. البته این کار باید در آزمایشگاه‌های خاص و تحت نظر پزشک انجام شود.
پس از به دست آوردن درصد چربی بدن، میتوانید از جدول زیر استفاده کنید تا وزن ایده آل خودتان را به دست بیاورید:
به دلیل اندازه‌های زیادی که این روش نیاز دارد، به دست آوردن عدد دقیق در خانه تقریبا غیر ممکن است و بهتر است از پزشک متخصص بخواهید این عدد را برای شما محاسبه کند.
مسلما برای داشتن وزن ایده آل، پیروی از یک برنامه رژیم غذایی سالم ضروری است. محتوا برنامه رژیم غذایی سالم راهنمای خوبی برایتان خواهد بود.
نتیجه گیری
همانطور که احتمالا تا حالا متوجه شده‌اید، وزن ایده آل برای خانم‌ها و آقایان متفاوت است. این موضوع به این دلیل است که بدن خانم‌ها چربی بیشتری نسبت به آقایان دارد.
همچنین تقسیم چربی در بدن نیز برای آقایان و خانم‌ها متفاوت است. برای مثال بدن خانم‌ها چربی را بیشتر در لگن و ران‌ها ذخیره می‌کند. در صورتی که خانم‌های بین 21 تا 24 درصد چربی داشته باشند وزن آن‌ها ایده آل دانسته می‌شود اما این مقدار برای آقایان باید بین 14 تا 17 درصد باشد.
آیا وزنتان ایده آل است؟ شما از چه راه‌هایی برای اندازه گیری وزنتان استفاده می‌کنید.
