رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی لاغری است که مصرف کربوهیدرات در آن در کمترین سطح ممکن است. ما در این مقاله درمورد لاغری با رژیم کتوژنیک صحبت خواهیم کرد.
همانطور که گفته شد، رژیم کتوژنیک یک رژیم با کربوهیدرات پائین و چربی بالا است. ممکن است کمی عجیب به نظر برسد که یک رژیم با چربی بالا بتواند برای لاغری مناسب باشد اما راز این رژیم چیست؟
در این رژیم که شباهت زیادی با رژیم اتکینز دارد سعی میشود مصرف کربوهیدرات تا حدود زیادی کاهش یابد و چربی به جای آن جایگزین شود. بدن در صورت کاهش کربوهیدرات وارد یک حالت متابولیک به نام کتوزیس میشود و در این حالت بدن برای دریافت انرژی چربیها را میسوزاند و آنها را در کبد به کتون تبدیل میکند تا انرژی موردنیاز مغز تامین شود. همچنین این رژیم قند خون و سطح انسولین بدن را کاهش میدهد و با افزایش دادن سطح کتون برای سلامتی بسیار مفید است.
رژیم کتوژنیک لاغری به چهار دستهی زیر تقسیم میشود:
- رژیم کتوژنیک استاندارد: در این رژیم فرد مجاز به مصرف کمی کربوهیدرات است اما مصرف چربی در آن بالا میباشد. این رژیم شامل 5 درصد کربوهیدرات پائین، 20 درصد پروتئین و 75 درصد چربی است.
- رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا: این رژیم لاغری شبیه به کتوژنیک استاندارد است اما مصرف پروتئین در آن بیشتر است و شامل 60 درصد چربی، 35 درصد پروتئین و 5 درصد کربوهیدرات میباشد.
- رژیم کتوژنیک دورهای: در این نوع رژیم کتوژنیک لاغری در دورهای مشخص مصرف کربوهیدرات افزایش مییابد. برای مثال در 5 روز رژیم، میتوانید 2 روز کربوهیدرات بالا مصرف کنید.
- رژیم کتوژنیک هدفمند: در این رژیم فرد میتواند قبل از ورزش، میزان کربوهیدرات را افزایش دهد.
کدام رژیم کتوژنیک برای من مناسب است؟
این موضوع به شما و هدفی که از رژیم گرفتن دارید بستگی دارد. اما رایجترین نوع آن رژیم کتوژنیک استاندارد است. این مورد برای کسانی مناسب است که تازه میخواهند رژیم را شروع کنند. همچنین خیلی از افراد از این روش برای درمان افسردگی و بیماریهای روحی، التهاب و کنترل کلسترول نیز استفاده میکنند.
کتوژنیک هدفمند بیشتر برای ورزشکاران مناسب است اما بدنسازها بهتر است از رژیم کتوژنیک دورهای استفاده کنند تا بتوانند میزان مصرف کربوهیدرات را افزایش دهند. برای مثال در یک برنامه یک هفتهای، فرد میتواند برای پنج روز 20 تا 50 گرم کربوهیدرات استفاده کند و دو روز باقی مانده را 100 گرم کربوهیدرات مصرف نماید. علاوه بر ورزشکاران بدنساز، این رژیم برای افرادی که فعالیت بدنی زیادی هم دارند، مناسب است.
کتوژنیک با پروتئین بالا هم برای کسانی مناسب است که فعالیت بدنی زیادی دارند. در این رژیم برخلاف رژیم کتوژنیک استاندارد که فقط 20 درصد از کالریها مصرفی به پروتئین اختصاص دارد، باید 35 درصد کالری مصرفی به پروتئین اختصاص یابد.
رژیم کتوژنیک در چه مواردی موثر است؟
رژیم کتوژنیک در موارد زیادی موثر است که در اینجا مهمترین آنها را بررسی خواهیم کرد:
کاهش وزن از فواید رژیم کتوژنیک لاغری
رژیم کتوژنیک یکی از موثرترین روشها برای لاغری و کاهش وزن است. خیلی از محققان این روش را به جای رژیمهای کم چربی توصیه میکنند. دلیل اصلی آن هم این است که بدون شمردن کالری و میزان غذای مصرفی میتوانید وزن کم کنید. در برخی تحقیقات مشخص شده است که افرادی که دارای رژیم کتوژنیک بودند، 2.2 برابر بیشتر از کسانی که رژیم کم چربی و کم کالری داشتهاند وزن کم کردهاند.
لاغری با رژیم کتوژنیک و پیشگیری از دیابت
از طریق تغییرات در متابولیسم، قند خون بالا و اختلال در عملکرد انسولین میتوان دیابت را تشخیص داد. رژیم کتوژنیک نیز باعث از بین رفتن چربیهای اضافه میشود و از آنجایی که چربیها ارتباط نزدیکی با دیابت نوع 2، پیش دیابت و سندروم متابولیک دارند، میتوان گفت که رژیم کتوژنیک در پیشگیری از دیابت بسیار موثر است.
همچنین رژیم کتوژنیک یکی از بهترین شیوههای درمانی برای مقابله با بیماریهایی مثل صرع است.
غذاهای غیرمجاز در رژیم کتوژنیک
در این رژیم باید به صورت کلی از غذاهایی که کربوهیدرات بالایی دارند اجتناب کنید. اما اگر بخواهیم دقیقتر باشیم، باید گفت که از مصرف غذاهایی که در گروههای زیر قرار میگیرند، جلوگیری کنید:
- غذاهای شیرین: آب میوه، اسموتی، انواع کیک و بستنی، آبنبات، نوشابه و…
- نشاسته: برنج، غلات، ماکارونی و…
- میوه: در رژیم کتوژنیک مصرف تمامی میوهها به جز برخی توتها مثل توت فرنگی ممنوع است.
- حبوبات: نخود، نخود فرنگی، لوبیا، عدس و…
- سبزیجات ریشهای: سیب زمینی، هویج و…
- محصولات فرآوری شده: مصرف این محصولات به دلیل کربوهیدرات بالایی که دارند ممنوع است.
- چربیهای ناسالم: بهتر است مصرف روغنهای گیاهی فرآوری شده و مایونز را تا حد ممکن کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: شروع رژیم کتوژنیک به همراه برنامه غذایی
غذاهای مجاز در رژیم کتوژنیک
- در این رژیم مصرف انواع گوشت مثل گوشت قرمز، استیک، ژامبون، سوسیس، بیکن، مرغ و بوقلمون مجاز است.
- مصرف انواع ماهیها مثل ماهی قزل آلا، ماهی تن و…نیز در این رژیم آزاد است.
- تخم مرغ دارای مقدار بالای امگا 3 است و به همین خاطر مصرف آن توصیه میشود.
- کره و خامه
- پنیرهای فرآوری نشده
- آجیل، گردو، تخمه کدو، بذر کتان و… از مواردی هستند که مصرف آنها در رژیم کتوژنیک توصیه میشود.
- روغنهای سالم نظیر روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آووکادو
- سبزیجات با کربوهیدرات پائین مانند سبزیجات سبز، گوجه فرنگی، پیاز، فلفل و…
عوارض لاغری با رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک برای افراد سالمی که بیماری خاصی ندارند، فواید بسیار زیادی دارد اما ممکن است عوارضی هم داشته باشد.
اکثر این عوارض به دلیل تاثیرات این رژیم بر بدن پدید میآیند و به آن کتو-فلو یا آنفولانزای کتوژنیک گفته میشود. این عوارض که شامل کاهش سطح انرژی بدن، کاهش عملکرد ذهن، افزایش اشتها، مشکلات خواب و هضم نامناسب هستند را میتوانید با دنبال کردن یک رژیم با کربوهیدرات پائین در هفته اول کاهش دهید. با این کار قبل از اینکه به صورت کامل کربوهیدرات را محدود کنید، بدنتان را برای سوزاندن چربی به جای کربوهیدرات آماده خواهید کرد.
یکی دیگر از عوارض این رژیم کاهش سطح آب بدن و مواد معدنی است. برای مقابله با این مورد و کاهش تاثیرات آن، میتوانید از نمک و مکملهای معدنی استفاده کنید.
در ابتدای این رژیم باید تا سرحد سیری غذا بخورید. مزیت رژیم کتوژنیک این است که حتی بدون کاهش کالری ورودی هم بدن شما وزن کم میکند.
بسیاری از عوارض رژیمهای کتوژنیک میتوانند کاهش پیدا کنند اما مصرف مکملهای غذایی زیر نظر دکتر تغذیه هم به حذف این عوارض کمک شایانی میکند. توجه داشته باشید که مصرف سرخود مکمل میتواند عوارض خطرناکی برای شما داشته باشد. در ادامه برخی از مکملهایی که میتوانید مصرف کنید را بررسی خواهیم کرد.
مکملهای قابل استفاده در رژیم کتوژنیک
- روغن MCT: این روغن را که میتوان به ماست یا نوشیدنی خودتان اضافه کنید و باعث افزایش انرژی و سطح کتون خون میشود.
- مینرال: در این رژیم باید نمک و دیگر املاح معدنی را به میزان کافی به غذای خودتان اضافه کنید تا بدن در حالت تعادل قرار بگیرد
- کافئین: کافئین یکی از چیزهایی است که سطح دسترسی بدن به انرژی را افزایش میدهد و با افزایش متابولیسم میتواند چربیهای بدن را کاهش دهد.
- پروتئین وی: گاهی پزشکان تغذیه برای ورزشکاران حرفهایی که نیاز پروتئین بسیار بالایی دارند مصرف پروتئین وی را توصیه میکنند.
نتیجه گیری
در انتها باید گفت که رژیم کتوژنیک لاغری برای افرادی که اضافه وزن یا دیابت دارند و یا میخواهند متابولیسم بدن خودشان را تقویت کنند مناسب است اما برای کسانی که میخواهند عضلهسازی کنند توصیه نمیشود. این رژیم نیز مانند هر رژیم غذایی دیگر، در صورتی اثرگذار است که به شکل منظم و طولانی دنبال شود.
برای خرید محصولات کتوژنیکی به فروشگاه کتووانیلا مراجعه کنید.
عالی بود توضیحات، جامع، کامل، مرسی، من دیابت نوع 2 داشتم که با رژیم کتوژنیک دیگه قرص متفورمین مصرف نمیکنم، همچنین کبدم چرب بود، گرید2، که خوب شدم، احساس خوبی دارم، دوهفته اول رژیم شاید کمی سخت باشه که البته طبیعی هستش ولی بعد از اون و مشاهده تغییرات مثبت، عاشقش میشن. 🙏🌹