از هزاران سال پیش اولین شب زمستان که طولانی‌ترین شب سال هم هست توسط ایرانیان جشن گرفته می‌شود و تمام خانواده این شب را در کنار هم سپری می‌کنند. اما در صورتی که رژیم داشته باشید این شب ممکن است برای شما خیلی سخت سپری شود. با ما همراه باشید تا باید و نبایدهای یلدایی را با هم بررسی کنیم.
تاریخچه شب یلدا
شب یلدا یکی از مهمترین شب‌های ایرانیان است که از گذشته‌های دور جشن گرفته و اهمیت زیادی به آن داده می‌شد. شب یلدا از غروب آفتاب 30 آذر تا طلوع آفتاب 1 دی یعنی اولین روز زمستان طول می‌کشد. این طولانی‌ترین شب سال، مصادف با انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی است و پس از آن شب‌ها کوتاه‌تر می‌شوند.
کلمه یلدا از یک کلمه سریانی به معنی تولد و زایش مشتق شده است. ابوریحان بیرونی هم از این شب با اسم میلاد اکبر یاد می‌کند و آن را تولد خورشید می‌داند. مشخص نیست که این کلمه چگونه و چه زمانی به زبان فارسی وارد شده است اما آنگونه که از تاریخ مشخص است، مسیحیان اولیه که در روم زندگی می‌کردند با سختی‌های زیادی روبرو بودند و تصمیم گرفتند که به ایران مهاجرت کنند و به خاطر نزدیک بودن فرهنگ‌ها این واژه به زبان فارسی هم سرایت پیدا می‌کند.
تاریخچه پیدایش شب یلدا به خیلی گذشته برمی‌گردد و برخی این رسم را مربوط به هفت هزار سال پیش می‌دانند، اما چیزی که به عنوان شب یلدا شناخته می‌شود، 500 سال پیش از میلاد مسیح و در زمان داریوش یکم به تقویم ایرانی وارد شد.
باید و نبایدهای یلدایی
هندوانه
یکی از مهمترین باید و نبایدهای یلدایی مربوط به هندوانه است. انار و هندوانه میوه‌هایی هستند که در شب یلدا بیشترین مصرف را دارند. اما نکته‌ای که باید مدنظر قرار دهید این است که مصرف میوه همیشه باید به صورت تازه باشد. هندوانه به خاطر فیبر زیاد مزایای زیادی دارد اما هندوانه شب یلدا به خاطر اینکه فصل آن گذشته است معمولا کیفیت خوبی ندارد و ممکن است باعث بیماری شما شود.
آجیل از باید و نبایدهای یلدایی
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مغزها خطر بیماری‌های قلبی و خطرات دیابت را کاهش می‌دهد و مصرف مداوم آن‌ها در کنترل فشار خون هم موثر است. اما توجه کنید که مصرف مغزها در افراد مبتلا به اضافه وزن باعث چاقی می‌شود و بهتر است از مصرف آجیل نمک‌دار هم خودداری کنید. به یاد داشته باشید که مغزها نمی‌توانند جایگزین مواد غذایی شوند و مصرف آن‌ها قبل از غذا اشتهای شما را از بین می‌برد. به همین دلیل می‌توان گفت یکی از بزرگترین باید و نبایدهای یلدایی مربوط به آجیل است و باید در شب یلدا مراقب این موضوع باشید.
یکی از باید و نبایدهای یلدایی این است که زیاده‌روی نکنید!
زیاده روی در خوردن خوراکی شب یلدا، سلامت دستگاه گوارش شما را به خطر می‌اندازد. تنوع خوراکی‌های شب یلدا قبل از هرچیزی کبد، قلب، معده و مغز شما را در معرض خطر قرار می‌دهد و به همین دلیل رعایت تعادل در مصرف و زیاده‌روی نکردن یکی دیگر از باید و نبایدهای یلدایی ما است. خوردن هندوانه به همراه آجیل جریان هضم را در معده مختل می‌کند و توصیه می‌شود حداقل نیم ساعت بین خوردن آجیل و هندوانه فاصله وجود داشته باشد.
باید و نبایدهای کتویی در شب یلدا
در صورتی که رژیم کتوژنیک دارید، با محدودیت‌های زیادی در شب یلدا روبرو هستید و باید کنترل زیادی روی خودتان داشته باشید. برای مثال میتوانید در طول این شب چند دانه انار یا مقدار خیلی خیلی کمی هندوانه یا لبو بخورید. آجیل‌ها از محدودیت کمتری برخوردار هستند ولی باز نباید زیاده‌روی کنید و مصرف در حد معمولی باشد. پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که این مواد را در شب یلدا مصرف کردید، صبحانه روز بعد را حذف کنید و تا ساعت 1 یا 2 بعد از ظهر به جز دمنوش، چای خالی و آب ولرم چیزی میل نکنید. این کار باعث می‌شود ذخیره گلیکوژن بدن زودتر آزاد شود.
جمع‌بندی
شب یلدا یکی از شب‌هایی است که نمی‌توان آن را از دست داد اما در صورتی که رژیم کتوژنیک دارید با محدودیت خیلی زیادی مواجه هستید و باید توصیه‌های لازم را رعایت کنید تا تلاش‌های شما از بین نرود. انشالله با رعایت این نکات یلدای خوبی را برای خود و خانواده رقم بزنید.
