دیابت رتبه چهارم را در بین بیماریهای کشنده دارد. اما خوشبختانه میتوان با رژیم غذایی مناسب و ورزش، روند این بیماری کشنده را کند کرد. بسیار شنیدهایم که افراد دیابتی علاوه بر ورزش و رژیم غذایی، باید از انسولین استفاده کنند.
اما واقعا انسولین چیست؟ تاثیر آن در کنترل دیابت چیست؟ نحوه ترزیق آن باید چگونه باشد؟
شاید در ابتدا، ترزیق انسولین برایتان کاری دشوار و طاقت فرسایی باشد اما با رعایت نکانی که با هم خواهیم خواند، میتوانید به راحتی انسولین را تزریق و با دیابت دست و پنجه نرم کنید. پس با ما همراه باشید تا فرشته نجات دیابتی را بهتر بشناسیم.
انسولین چیست؟
انسولین هورمونی است که از جزایر لانگرهاوس واقع در لوزالمعده ترشح میشود. کار این هورمون بدین شکل است که غذای مورد نیاز سلولهای بدن(گلوگز) را به آنها میرساند تا بتوانند انرژی مورد نیاز خودشان را تامین کنند. افرادی که دیابت نوع یک دارند بدنشان نمیتواند انسولین تولید کند و در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع دوم نیز بدنشان نمیتواند به مقدار کافی انسولین تولید کند. در هر دو صورت گلوگز در بدن انباشته میشود و فرد را به بیماری دیابت یا همان مرض قند مبتلا میکند. بنابراین تمام افراد دیابتی نوع 1 و 40 درصد از مبتلایان به دیابت نوع 2 ناچار به ترزیق میباشند.
دوز مصرفی انسولین باید چقدر باشد؟
وقتی تزریق را آغاز کردید، باید به مدت یک هفته گزارشی کاملی از میزان غذای دریافتی و نتایج تست قند خون، قبل و بعد از غذا و همینطور قبل از خواب برای خود تهیه کنید. حتی نکات جزئی چون ساعت صرف غذا و تاخیر در آن را نیز لحاظ کنید.
-
بیشترین میزان نیاز بدن به انسولین، یک تا 5 ساعت بعد از صرف غذاست. زیرا در این بازه زمانی، میزان قند خون به بیشترین مقدار خود میرسد.
-
معیار قند خون، 80 الی 140 میلیگرم قبل از غذا و 100 الی 160 میلیگرم در دسی لیتر، قبل از خواب میباشد.
- اثرگذاری انسولین از فردی به فرد دیگر متفاوت است و از جمله موارد تاثیرگذار در آن میتوان به محل ترزیق، میزان تحرک و ورزش، دوز مصرفی، آنتی بادیهای ضد انسولین در بدن و… اشاره نمود.
- در مبتلایان دیابت نوع 1، تعداد تکرار تزریق سه بار در روز است در صورتی که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یک یا دو بار در روز نیاز به تزریق دارند.
- دوز انسولین، رابطه مستقیمی با میزان کربوهیدرات موجود در غذا دارد که باید با مشورت پزشک معالج خود میزان مورد نیازتان را تطبیق دهید.
با چه تجهیزاتی میتوان تزریق کرد؟
- قلم انسولین
- پمپهای انسولین
- جت اینجکتور(افشانهٔ بدون سوزن زیرپوستی)
شما میتوانید با مشورت پزشک معالجتان بهترین گزینه را انتخاب کنید.
از چه محلهایی برای تزریق استفاده کنیم؟
انسولین باید به چربی زیر پوست تزریق شود. همیشه یک نقطه ثابت را برای تزریق انتخاب نکنید چون با این کار یا بافت چربی از بین میرود و یا برعکس، چربی بیشتری تولید میشود که منجر به توده و کیست میشود، همین تودهها میتوانند برای اثرگذاری داروی تزریقی، مشکل ایجاد کنند. همچنین حداقل 3 سانتیمتر با محل تزریق قبلی، فاصله ایجاد کنید.
اندامهایی که میتوان انسولین را به آنها تزریق نمود:
ران
بهترین محل برای تزریق انسولین در ران، ده سانتیمتر بالاتر از زانو و پایینتر از لگن است.
بازو
بهترین قسمت برای تزریق در این ناحیه پشت بازو میباشد.
شکم
از عکسهایی که از تزریق انسولین مشاهده میشود، تزریق به شکم بیشترین بازدید را دارد. زیرا اثربخشی بهتری در آن دیده میشود. بهترین قسمت برای تزریق، جایی بین زیر دنده و بالای ناحیه شرمگاهی میباشد. توجه کنید که تزریق نباید در شعاع 5 سانتیمتری از ناف انجام پذیرد.
نکات:
- اصولا هر جایی که چربی بیشتری داشته باشد، برای تزریق مناسبتر است.
- تزریق نباید بر روی زخمها و سایر بیماریهای پوستی انجام شود چون اثرگذاری انسولین کاهش مییابد.
نکات مربوط به انسولین
- انسولین حتما باید قبل از تزریق به دمای اتاق برسد پس اگر آن را در یخچال قرار میدهید، مدتی صبر کنید.
- انسولین باز نشده نیاز به نگهداری در یخچال دارد اما بعد از باز شدن میتوانید آن را در دمای اتاق نگهداری کنید.
- کارایی انسولین باز شده بعد از یک ماه کاهش مییابد، پس آن را دور بیاندازید.
- اگر انسولین تهنشین و کدر شده بود، آن را به آرامی بین دستانتان بغلتانید تا به خوبی بهم بخورد. توچه کنید که آن را تکان ندهید.
- از انسولین غلیظ، دانه دانه شده و تغییر رنگداده شده استفاده نکنید.
- از انسولینی که یخ زده و یا در معرض نور خورشید قرار گرفته است، استفاده نکنید.
وسایل مورد نیاز برای تزریق
- ویال(ظروف شیشهای که برای نگهداری دارو استفاده میشوند)
- سوزن و سرنگ
- پد الکلی
- گاز پانسمان
- بانداژ
- ظروف مقاوم در برابر سوراخ شدن برای جمعآوری مناسب سوزن و سرنگ
بیشتر بخوانید : دیابت چیست؟
چگونه تزریق را خودم انجام دهم؟
- وسایل مورد نیاز ذکر شده را آماده کنید و دستان خود را به خوبی بشورید.
- سرنگ را در ویال قرار دهید و متناسب با میزان مورد نظرتان آن را از انسولین پر کنید.
- در صورت مشاهده حباب درون سرنگ، به آن ضربه بزنید تا حبابها بالا بیایند و دوباره وارد ویال شوند.
- حال سرنگ را از ویال خارج و آماده تزریق کنید.
- محل تزریق را با یخ بیحس کنید تا درد کمتری حس کنید.
- محل تزریق را به خوبی ضدعفونی کنید.
- سوزن را به صورت عمودی وارد محل مورد نظرتان کنید و ده ثانیه صبر کنید.
نکته:
- برای جلوگیری از تزریق انسولین به عضلات، پوست را بکشید تا بالا بیاید، سپس تزریق را انجام دهید. این کار وابسته به اندازه سوزن میباشد.
- بعد از ورود سوزن به بدن پوست کشیده شده را رها کنید.
- قسمت تزریق شده را نمالید.
- اگر خونریزی دیدید آن را ببندید.
- بعد از اتمام کار حتما سرنگ خود را دور بیاندازید.
نتیجه گیری
امیدواریم این مطلب، هر آنچه که در مورد انسولین مورد نیازتان است را برایتان فراهم کرده باشد و بتوانید به راحتی کار تزریقتان را انجام دهید.
سوالات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاهها با ما به اشتراک بگذارید.